REST API กับ RESTful API ต่างกันอย่างไร?

Spread the love

เข้าใจคำศัพท์ให้ชัด ก่อนสร้างระบบ API ที่ดี

ในโลกของการพัฒนาเว็บแอปพลิเคชันและระบบซอฟต์แวร์สมัยใหม่ เรามักจะได้ยินคำว่า “REST API” และ “RESTful API” บ่อยครั้งจนดูเหมือนใช้แทนกันได้ แต่จริง ๆ แล้วคำสองคำนี้มีความหมายที่แตกต่างกันเล็กน้อยในเชิงแนวคิด ถึงแม้ในทางปฏิบัติจะมีการใช้ปะปนกันก็ตาม

บทความนี้จะอธิบายความแตกต่างและความเหมือนของ REST API และ RESTful API แบบชัดเจน พร้อมตัวอย่างง่าย ๆ เพื่อให้ทั้งมือใหม่และมืออาชีพเข้าใจตรงกันก่อนเริ่มพัฒนา

📌 คำจำกัดความพื้นฐาน

1. REST คืออะไร?

REST (Representational State Transfer) คือ สถาปัตยกรรม (Architectural Style) สำหรับการสื่อสารระหว่างระบบคอมพิวเตอร์ผ่านเครือข่าย เช่น อินเทอร์เน็ต โดยมีหลักสำคัญ 6 ข้อที่ระบบต้องยึดถือจึงจะเรียกว่า “RESTful”

หลักการสำคัญของ REST เช่น:

Stateless (ไร้สถานะ)
Uniform Interface (มีรูปแบบที่สม่ำเสมอ)
Client-Server (แยกฝั่ง client กับ server)
Cacheable (รองรับการแคช)
Layered System (แยกชั้นการทำงาน)
Code on Demand (เสริมด้วยโค้ดฝั่ง client ได้)

REST ถูกนำเสนอครั้งแรกในวิทยานิพนธ์ของ Roy Fielding หนึ่งในผู้พัฒนา HTTP โดยมีจุดประสงค์เพื่อสร้างรูปแบบการสื่อสารระหว่างระบบที่มีมาตรฐาน ชัดเจน และยืดหยุ่น

2. REST API คืออะไร?

REST API (หรือเรียกเต็ม ๆ ว่า “REST-based API”) คือ Application Programming Interface (API) ที่ใช้หลักการของ REST ในการออกแบบ เช่น ใช้ HTTP methods (GET, POST, PUT, DELETE) และ URL ในการสื่อสารกับข้อมูล เช่น:

GET /users        => ดึงผู้ใช้ทั้งหมด  
GET /users/1      => ดึงผู้ใช้ ID = 1  
POST /users       => เพิ่มผู้ใช้ใหม่  
PUT /users/1      => แก้ไขข้อมูล  
DELETE /users/1   => ลบผู้ใช้

แต่บางครั้ง REST API อาจละเลยหลักบางข้อของ REST เช่น ไม่มีการจัดการแคช หรือ API ที่เก็บสถานะไว้ในฝั่งเซิร์ฟเวอร์ ซึ่งไม่สอดคล้องกับแนวคิด REST แท้ ๆ

3. RESTful API คืออะไร?

RESTful API คือ REST API ที่ยึดตามหลักการของ REST อย่างครบถ้วน หรือใกล้เคียงที่สุดเท่าที่จะทำได้ กล่าวคือ เป็น API ที่ออกแบบให้ “ถูกต้องตามหลัก REST” มากที่สุด เช่น:

ใช้ URL ที่เป็น Resource แท้จริง เช่น /users/123, ไม่ใช่ /getUser?id=123
ใช้ HTTP Method ให้ตรงกับการกระทำ
ไม่มีสถานะเก็บฝั่งเซิร์ฟเวอร์ (stateless)
สามารถแคชได้ (Cacheable)
มีโครงสร้างแยกฝั่ง Client และ Server

🔍 สรุปความเหมือน และความแตกต่าง

หัวข้อ	REST API	RESTful API
ความหมาย	API ที่ใช้แนวคิด REST	API ที่ออกแบบให้เป็นไปตามแนวทาง REST อย่างแท้จริง
ข้อบังคับ	อาจยืดหยุ่น ไม่ยึดหลัก REST ทุกข้อ	ยึดหลัก REST 6 ข้อโดยเคร่งครัด
โครงสร้าง URL	อาจไม่ใช่ Resource แท้ เช่น `/getUser.php`	ต้องใช้รูปแบบ Resource เช่น `/users/1`
Stateless	ไม่จำเป็นต้อง stateless เสมอไป	ต้องเป็น stateless เท่านั้น
การแคช	ไม่บังคับ	รองรับการแคชเสมอ
ใช้งานจริง	พบมากในระบบทั่วไป	ใช้ในระบบที่ต้องการมาตรฐานสูง เช่น microservices

🎯 ยกตัวอย่างเพื่อให้เห็นภาพ

ตัวอย่าง API ที่ไม่ RESTful (แต่ก็เรียกว่า REST API ได้)

POST /getUserById.php?id=1

ใช้ POST แต่แค่ดึงข้อมูล

URL ไม่ใช่ Resource

ไม่ stateless เพราะบางครั้งใช้ session ฝั่ง server

ตัวอย่าง RESTful API

GET /users/1

ใช้ GET เพื่อดึงข้อมูล

/users/1 คือ Resource ชัดเจน

stateless, client ส่ง token ทุกครั้ง

🤔 แล้วควรใช้คำไหน?

ในทางปฏิบัติ คำว่า REST API และ RESTful API มักถูกใช้แทนกันได้ และหลายคนใช้สลับกันโดยไม่แบ่งแยก อย่างไรก็ตาม หากต้องการความแม่นยำ:

ใช้คำว่า REST API เมื่อ API นั้นมีการใช้หลักการ REST บางส่วน
ใช้คำว่า RESTful API เมื่อ API ถูกออกแบบให้เป็นไปตามหลัก REST อย่างครบถ้วน

🧠 แล้วทำไมเรื่องนี้ถึงสำคัญ?

สำหรับ นักพัฒนา ที่ต้องเขียน API เพื่อให้ระบบอื่นเรียกใช้งาน การเข้าใจว่า API ที่เราออกแบบนั้น RESTful จริงหรือไม่ ช่วยให้ API ใช้ง่าย ยืดหยุ่น และดูแลรักษาได้ง่าย
สำหรับ ผู้เรียนใหม่ การเข้าใจคำศัพท์อย่างถูกต้องตั้งแต่ต้นจะช่วยให้ไม่สับสนในภายหลัง
สำหรับ สถาปนิกระบบ (System Architect) การยึดแนวทาง RESTful ช่วยให้ระบบเติบโตได้ในระยะยาว รองรับการขยาย เช่น microservices หรือระบบ Cloud

✍️ บทส่งท้าย

REST API และ RESTful API มีความคล้ายกันมาก จนหลายคนเข้าใจว่าเหมือนกัน แต่ในเชิงแนวคิดนั้นแตกต่างกัน RESTful API คือการทำตามแนวทาง REST อย่างครบถ้วน ในขณะที่ REST API อาจใช้เพียงบางส่วนเท่านั้น

แม้ว่าในโลกความจริงเรามักจะใช้คำว่า REST API กันโดยทั่วไป แต่อย่างน้อย การเข้าใจความแตกต่างนี้จะช่วยให้เราพัฒนา API ได้อย่างมีมาตรฐาน และพร้อมสำหรับการขยายในอนาคต

REST API RESTFul API

Tikky.xyz