ในยุคที่ระบบซอฟต์แวร์มักต้องเชื่อมต่อกันผ่านอินเทอร์เน็ต ไม่ว่าจะเป็นเว็บแอปพลิเคชัน แอปมือถือ หรือระบบหลังบ้าน (backend) การใช้ API (Application Programming Interface) จึงเป็นสิ่งสำคัญมาก โดยเฉพาะ RESTful API ที่เป็นมาตรฐานในการออกแบบ API ซึ่งได้รับความนิยมสูงสุดในปัจจุบัน
✅ RESTful API คืออะไร?
REST (Representational State Transfer) เป็นรูปแบบของการออกแบบ API โดยใช้หลักการของ HTTP ที่เราคุ้นเคยกัน เช่น GET, POST, PUT, DELETE เพื่อสื่อสารและจัดการกับข้อมูลในรูปแบบที่เป็นมาตรฐาน
ตัวอย่างเช่น:
| Method | ความหมาย | ตัวอย่าง URL | ใช้ทำอะไร |
|---|---|---|---|
| GET | อ่านข้อมูล | /users | ดึงรายชื่อผู้ใช้ทั้งหมด |
| GET | อ่านข้อมูล | /users/1 | ดึงข้อมูลผู้ใช้ ID = 1 |
| POST | เพิ่มข้อมูล | /users | เพิ่มผู้ใช้ใหม่ |
| PUT | แก้ไขข้อมูล | /users/1 | แก้ไขข้อมูลผู้ใช้ ID = 1 |
| DELETE | ลบข้อมูล | /users/1 | ลบผู้ใช้ ID = 1 |
🔧 ตัวอย่างโค้ด RESTful API ด้วย Node.js (Express.js)
ติดตั้ง Express ก่อน:
npm init -y npm install express
สร้างไฟล์ app.js:
const express = require('express');
const app = express();
app.use(express.json());
let users = [
{ id: 1, name: "John Doe" },
{ id: 2, name: "Jane Smith" }
];
// GET - ดึงผู้ใช้ทั้งหมด
app.get('/users', (req, res) => {
res.json(users);
});
// GET - ดึงผู้ใช้ตาม ID
app.get('/users/:id', (req, res) => {
const user = users.find(u => u.id == req.params.id);
if (user) res.json(user);
else res.status(404).send("User not found");
});
// POST - เพิ่มผู้ใช้
app.post('/users', (req, res) => {
const newUser = {
id: users.length + 1,
name: req.body.name
};
users.push(newUser);
res.status(201).json(newUser);
});
// PUT - แก้ไขผู้ใช้
app.put('/users/:id', (req, res) => {
const user = users.find(u => u.id == req.params.id);
if (user) {
user.name = req.body.name;
res.json(user);
} else {
res.status(404).send("User not found");
}
});
// DELETE - ลบผู้ใช้
app.delete('/users/:id', (req, res) => {
users = users.filter(u => u.id != req.params.id);
res.status(204).send();
});
app.listen(3000, () => console.log('Server started on port 3000'));
รันเซิร์ฟเวอร์:
node app.js
🧰 ตัวอย่างโค้ด RESTful API ด้วย PHP (Vanilla PHP)
สร้างไฟล์ api.php:
<?php
header("Content-Type: application/json");
$method = $_SERVER['REQUEST_METHOD'];
$uri = explode('/', trim($_SERVER['REQUEST_URI'], '/'));
$users = [
1 => ['id' => 1, 'name' => 'John Doe'],
2 => ['id' => 2, 'name' => 'Jane Smith']
];
switch ($method) {
case 'GET':
if (isset($uri[1]) && is_numeric($uri[1])) {
$id = (int)$uri[1];
if (isset($users[$id])) {
echo json_encode($users[$id]);
} else {
http_response_code(404);
echo json_encode(["error" => "User not found"]);
}
} else {
echo json_encode(array_values($users));
}
break;
case 'POST':
$data = json_decode(file_get_contents("php://input"), true);
$id = count($users) + 1;
$users[$id] = ['id' => $id, 'name' => $data['name']];
http_response_code(201);
echo json_encode($users[$id]);
break;
case 'PUT':
$id = (int)$uri[1];
if (isset($users[$id])) {
$data = json_decode(file_get_contents("php://input"), true);
$users[$id]['name'] = $data['name'];
echo json_encode($users[$id]);
} else {
http_response_code(404);
echo json_encode(["error" => "User not found"]);
}
break;
case 'DELETE':
$id = (int)$uri[1];
if (isset($users[$id])) {
unset($users[$id]);
http_response_code(204);
} else {
http_response_code(404);
echo json_encode(["error" => "User not found"]);
}
break;
default:
http_response_code(405);
echo json_encode(["error" => "Method not allowed"]);
}
✅ แนะนำให้รันในเซิร์ฟเวอร์ท้องถิ่น เช่น XAMPP, Laragon หรือ PHP built-in server
php -S localhost:8000
จากนั้นเข้าผ่าน http://localhost:8000/api.php/users
🌐 RESTful API ใช้ในสถานการณ์ใดบ้าง?
- แอปพลิเคชันมือถือ ต้องดึงข้อมูลจากเซิร์ฟเวอร์
- Frontend SPA (React, Vue) ต้องคุยกับ backend
- ระบบ IoT ที่ต้องเชื่อมต่อกับ backend
- เว็บแอปแบบ microservices แบ่งบริการย่อยคุยกันด้วย REST
🎯 ข้อดีของ RESTful API
- ใช้งานง่าย เข้าใจไม่ยาก (ใช้ HTTP มาตรฐาน)
- รองรับได้ทุกภาษาและแพลตฟอร์ม
- ใช้กับ Cloud, IoT, Mobile, Web ได้สบาย
🚨 ข้อควรระวัง
- ต้องใส่ใจเรื่อง ความปลอดภัย เช่นการยืนยันตัวตน (Auth), การจำกัดสิทธิ์ (Role)
- หากข้อมูลมีความซับซ้อนมาก บางครั้งอาจเหมาะกับ GraphQL มากกว่า REST
- ต้องออกแบบ API route ให้มีมาตรฐาน สื่อความหมายได้ดี
สรุป
RESTful API เป็นเทคนิคสำคัญในการสื่อสารระหว่างระบบดิจิทัลต่าง ๆ ในโลกยุคใหม่ โดยอิงหลักการ HTTP ที่เข้าใจง่ายและนำไปใช้ได้อย่างยืดหยุ่น ตัวอย่างโค้ดทั้ง Node.js และ PHP ที่แสดงในบทความนี้สามารถนำไปปรับใช้ได้ทันทีหากคุณกำลังพัฒนาเว็บแอปหรือแอปมือถือ
Leave a Reply